سرفصل ها
ازدواج مجدد زوج در صورت حق حبس مهریه
سوال مطرح شده در مورد ازدواج مجدد زوج در صورت حق حبس مهریه : چنانچه در دعوی الزام به تمکین زوجه ، وی از حق حبس مهریه استفاده نماید ، آیا امکان ازدواج مجدد برای زوج وجود دارد ؟
حق حبس مهریه : براساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده است ، از انجام وظایفی که در مقابل شوهر دارد خودداری نماید ؛ مشروط بر اینکه مهریه او عندالمطالبه باشد .)
براساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی ، زوجه باکره می تواند در مقام دفاع از دادخواست الزام به تمکین شوهر استناد به حق حبس نماید ؛ یعنی اعلام کند تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده از شوهر تمکین نمیکند . از طرفی زوجه باکره می تواند ، علیرغم عدم تمکین از شوهر درخواست مهریه نماید .
اگر مالی از شوهر به دست نیاید ، زوج متقابلاً دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه می کند و دادگاه پس از دعوت از طرفین در جلسه دادرسی و شنیدن دفاعیات آنها نسبت به تقسیط مهریه حکم صادر می کند .
چنانچه پرداخت قسطی مهریه ممکن است چند سال یا حتی بیش از یک دهه به درازا بکشد و از طرفی زن حاضر به تمکین از شوهر نباشد ، در این صورت تکلیف مرد چیست ؟
در جواب باید گفت هر شخصی منصفی این حق را به مرد می دهد که بتواند ازدواج مجدد نماید ؛ از این رو معمولاً دادگاه های خانواده براساس استفاده زن از حق حبس و تقسیط مهریه ، با دادن دادخواست تجویز ازدواج مجدد زوج موافقت می نمایند .
نمونه رأی دادگاه در مورد ازدواج مجدد به استفاده زوجه از حق حبس مهریه
در صورتی که زوجه به دلیل اعمال حق حبس مهریه ، تمکین خاص نداشته باشد و زوج نیز در حال پرداخت مهریه او به صورت اقساطی باشد ، به دلیل اینکه پرداخت اقساط مهریه ممکن است مدت زیادی طول بکشد و زوج را از نظر جنسی با عسر و حرج (سختی) رو به رو کند ، دادگاه حکم تجویز ازدواج مجدد خواهد داد .
دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۴۵۱ مورخ۱۳۹۲/۹/۹
خلاصه جریان پرونده
در مورد دعوی آقای م.ق با وکالت خانم ن.م به طرفیت خانم ف.ق به خواسته ازدواج مجدد ، دادگاه با توجه به محتویات پرونده و احراز رابطه زوجیت و زناشویی دائم خواهان (زوج) و خوانده (زوجه) به موجب عقد نامه شماره ترتیب ۲۱۲۵ دفترخانه شماره … و اظهارات خواهان طبق صورت جلسه مورخ ۹۲/۵/۱۵ که زوجه از حق حبس خود استفاده نموده است ؛ لیکن زوج اقدام به پرداخت مهریه به صورت اقساط نموده و آمادگی خویش را برای زندگی مشترک اعلام نموده و دور از عدالت و اخلاق می باشد که زوج سالیان متوالی مهریه زوجه را پرداخت نماید ، سپس بتواند از تمکین خاص استفاده نماید .
با توجه به اینکه فلسفه ازدواج بر مبنای زندگی زناشویی ، استفاده زوجین از غرایض جنسی و عواطف یکدیگر و آرامش رسیدن آنهاست ؛ بنابراین زوجه موجب اخلال در زندگی مشترک گردیده و موجبات عسر و حرج زوج را فراهم نموده است .
براساس اصل دهم قانون اساسی مبنای آن آسان کردن تشکیل خانواده و روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی می باشد و مطابق اصل چهلم قانون اساسی هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله ضرر و زیان به غیر قرار دهد .
اعمال حق حبس مهریه از سوی زوجه ، اگر چه به موجب قانون است ، ولی عملاً موجب زیان زوج از داشتن زن و بهره گیری واستمتاع (لذت بردن جنسی) و عواطف آن می باشد .
به عبارت دیگر زوجه با اعمال حق حبس مهریه ، زوج را محدود کرده و موجب عسر و حرج وی را فراهم نموده است و این اصل چهلم قانون اساسی ناظر به همین مورد است و لازم نیست که اعمال حق ، غیرقانونی باشد .
رأی دادگاه بدوی
با توجه به اینکه خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی می باشد و این بنیاد جز با تشکیل زندگی مشترک ایجاد نخواهد شد و با توجه به اینکه خواهان بالغ بر ۱ سال است که اقدام به پرداخت مهریه به صورت اقساط و همچنین پرداخت نفقه و خرجی نموده و با این وجود زوجه حاضر به تشکیل زندگی مشترک نمی باشد و دریافت تمام مهریه ممکن است سالیان به طول بیانجامد ، این اقدام زوجه نوعی ترک زناشویی از زندگی زناشویی توسط وی می باشد ، چرا که مفهوم ترک زندگی زناشویی توسط هر یک از زوجین این نیست که زوج یا زوجه محل زندگی را ترک نماید و علاوه بر اینکه ترک زندگی مشترک غیر از تمکین نکردن زوجه است ؛ همین که زوج برای تشکیل زندگی مشترک مقدمات را فراهم کرده و با گذشت بیش از ۵ سال زوجه حاضر به شروع زندگی مشترک نباشد ، نوعی ترک زندگی است ؛ بنابراین برای جلوگیری از ضرر خواهان و حفظ پاکدامنی او به خواهان اجازه می دهد ، فقط برای یک بار ازدواج مجدد دائم با مهریه کم اقدام نماید .
دفاتر رسمی ثبت ازدواج مکلف به ثبت واقعه ازدواج دائم دوم زوج می باشند . حکم صادره حضوری و ظرف مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران خواهد بود .
رأی دادگاه تجدیدنظر
در مورد تجدیدنظرخواهی خانم ف.ق با وکالت آقای الف.ب به طرفیت آقای م.ق با وکالت خانم ن.م از دادنامه شماره۹۲/۷۵۳ مورخ۱۳۹۲/۵/۱۶ شعبه محترم ۲۳۶ دادگاه خانواده تهران که به موجب آن حکم به اجازه ازدواج مجدد زوج برای یک بار با مهریه کم ، طی پرونده کلاسه ۹۲/۴۲۰با استدلال جالب و کافی دادگاه به وی و با لحاظ دادنامه های موجود صادر گردیده وارد نمی باشد ؛ لذا بنا به مراتب دادگاه مستنداً به قسمت اخیر ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب۱۳۷۹/۱/۲۱ضمن رد اعتراض معترض ، دادنامه معترض عنه را عیناً تأیید می نماید. رأی دادگاه به موجب ماده ۳۶۵ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۷۹ قطعی است .
* از این نمونه رأی چنین استنباط می شود که استفاده زوجه از حق حبس مهریه موجب ایجاد حق ازدواج مجدد برای زوج به دلیل عسر و حرج می شود .
شاید به مطالب زیر علاقه مند باشید :
۱ –مهریه یا صداق چیست و انواع مهریه در اسلام ؟
۳ –آرای وحدت رویه شماره ۶۲۴ و ۱۱۸۸ در مورد جرم استفاده از سند مجعول
ارسال دیدگاه