سرفصل ها
ازدواج چیست؟
ازدواج یا پیوند زناشویی، پیوندی آیینی است که طی احکام یا رسومی خاص که بین زن و مرد در مذاهب و کشورهای مختلف برقرار می شود تا به تشکیل خانواده منتهی شود و می تواند منجر به زایش فرزند شود .
مهمترین اصل در ازدواج ، پذیرش یکدیگر است . و آنچه ضامن خوشبختی انسان می شود ، پذیرش است . این که هر دو طرف خواسته های یکدیگر را بپذیرند ، بدون آن که کسی از خواسته های معقولش کوتاه بیاید. ازدواج ، انتخاب بی نقص ترین همسر نیست ؛ بلکه انتخاب همراه و پذیرش او با تمام نقص ها و کمبود ها و تلاشی برای بهتر شدن است .
فواید ازدواج چیست؟
ازدواج فواید فردی و اجتماعی بسیاری دارد ؛ از جمله این فواید افزایش قدرت جامعه ، کاهش جرم در جامعه ، جلوگیری از به هم خوردن نسل ها و حفظ ارزش ها و سنت ها و… می باشد .
تفاوت عمده دختر و پسری که تشکیل خانواده می دهند ، با دختری و پسری که در یک جامعه بی بند و بار ، رابطه جنسی بر قرار می کنند ، این است که زن و شوهر مطابق تمثیل قرآنی در حکم لباس یکدیگر و مایه عفت و پوشیدگی هم می باشند و حال آن که دو تای دیگر موجب برهنگی و بی عفتی یکدیگر می شوند .
خانواده ، واحد بسیار تخصصی تأمین محبتی است که به کسب اطمینان از ثبات عاطفی کمک می کند . تحقق این امر هنگامی است که زن و مرد در شرایطی امروزی ، زندگی موفقیت آمیز داشته باشند . ثبات عاطفی در بلند مدت ، بسیار بیشتر از هیجانات جسمانی برای انسان جنبه حیاتی دارد .
دلایل ازدواج
* تمایل به اشتراک زندگی خود با شخص دیگری
* شما یکدیگر را دوست دارید .
* شما هر دو انتظارات واقعی و اهداف مشترک دارید .
* شما می خواهید با فردی که دوستش دارید ، ارتباط برقرار کنید .
* برای داشتن یک همدم
* شما هر دو انتخاب کورکورانه نداشته اید و وقت کافی برای این انتخاب صرف کرده اید .
شرایط ازدواج دائمی چیست؟
۱- اراده ازدواج : یکی از شرایط ازدواج داشتن قصد و رضایت از سوی خانم و آقا است . اگر قصد یکی از دو طرف مخدوش باشد ، ازدواج باطل است . بنابراین کسی که مجنون است و بخواهد خودش ازدواج کند ، چون اراده و قصد ندارد ، ازدواجش باطل است .
۲- اهلیت ازدواج : یکی از شرایط ازدواج اهلیت است . یعنی دو طرف توانایی قانونی برای عقد ازدواج داشته باشند . دختر و پسر باید بتوانند مصلحت خود را تشخیص بدهند .
۳- سن ازدواج : طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ، عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی ، مشروط است به اجازه ولی (پدر و پدربزرگ پدری) به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح .
همچنین طبق ماده ۵۰ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۲ ، ازدواج قبل از بلوغ بدون اذن ولی ممنوع است . اگر مردی با دختری که به حد بلوغ نرسیده برخلاف مقررات ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی و تبصره ذیل آن ازدواج نماید ، به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم می گردد .
۴- اجازه پدر و یا پدر بزرگ پدری دختر برای ازدواج : شرط دیگر پیرامون اجازه پدر و یا پدر بزرگ پدری دختر است . دختری که هنوز باکره محسوب می شود ، باید برای ازدواج اجازه پدر خود را و یا اجازه جد پدری را داشته باشد .
۵- اجازه دولت برای ازدواج با اتباع بیگانه : اگر زن ایرانی بخواهد با مرد خارجی ازدواج کند ، طبق ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی ، باید از دولت اجازه بگیرد . این اجازه بنا به مصلحت هایی در نظر گرفته شده است . مقام صالح برای صادر کردن مجوز ، وزارت کشور است که می تواند به استانداری ها و فرمانداری های کل و همچنین با موافقت وزارت خارجه ، به بعضی از نمایندگان سیاسی و کنسولی ایران در خارج از کشور ، اجازه دهد که پروانه زناشویی را مستقیماً در محل صادر کرده و سپس به ثبت احوال اعلام کنند .
یعنی ابتدا زوجین باید با مراجعه به اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری ، درخواست صدور پروانه زناشویی را نموده و گواهینامه از مرجع رسمی کشور متبوع مرد ، مبنی بر بلامانع بودن ازدواج با زن ایرانی را ضمیمه درخواست کنند .
۶- مسلمان بودن همسر : در ازدواج دائم باید حتماً همسرتان مسلمان باشد و کسی که مسلمان باشد نمی تواند با غیر مسلمان ازداج کند .
ازدواج موقت چیست؟
ازدواج موقت یا مُتعَه یا نکاح مُنْقَطِع یا صیغه ، نوعی ازدواج است که زن با خواندن صیغه ای ، خود را برای زمانی معین و محدود به ازدواج مرد در می آورد . این نوع ازدواج ، در قانون مدنی ایران به رسمیت شناخته شده است . ازدواج موقت بدین معناست که زن ، شخصاً یا به وسیله وکیل خویش ، خود را برای مدتی معلوم با مهریه تعیین شده به ازدواج مردی درآورد که در ازدواج با او مانع شرعی نداشته باشد .
الفاظ در ازدواج موقت
در ازدواج موقت یا صیغه تنها اراده و رضایت زن و مرد برای تحقق عقد کافی نیست ؛ بلکه باید از الفاظی استفاده کرد که قصد طرفین را مبنی بر ازدواج موقت برساند . بنابراین معاطات (داد و ستد) در عقد ازدواج موقت پذیرفته نشده است . در اینکه خواندن صیغه ازدواج موقت با چه زبان و الفاظی باشد ، کافی است که لفظ فارسی باشد و لفظ عربی ضرورت ندارد و صیغه خاص نیز ضرورت ندارد ، بلکه همین مقدار که الفاظ ، قصد ازدواج موقت را برساند کافی است .
تعیین مدت در ازدواج موقت
طبق ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی ، ازدواج وقتی منقطع یا موقت است که برای مدت معینی واقع شده باشد . از مفهوم این ماده به دست می آید که اگر برای صیغه ازدواج موقت مدت تعیین نشده باشد ، عقد ازدواج صحیح است و آن به عقد دائم تبدیل می شود .
دسته ی دیگری از فقها عقیده دارند که در صورت مشخص نشدن مدت ، ازدواج موقت باطل می باشد و تبدیل به ازدواج دائم نمی شود ، زیرا در ازدواج موقت (صیغه) تعیین مدت شرط است ، پس چنانچه عقد دارای این شرط نباشد باطل است .
اگر چه قانون مدنی در ماده ۱۰۷۵ قول مشهور فقها را پذیرفته است ، اما قولی که نظر به بطلان عقد ازدواج موقت در صورت عدم تعیین مدت دارد ، صحیح تر به نظر می رسد . خصوصاً اینکه زن و مرد اراده خود را برای ازدواج موقت با آثار آن در نظر داشته اند و حال آنکه در صورت عدم تعیین مدت و تبدیل شدن ازدواج موقت یا صیغه به ازدواج دائم ، موجب ضرر به زن و مرد می شود مانند اینکه مجبور به پرداخت نفقه و خرجی می شود و نیز زن از مرد و بالعکس از یکدیگر ارث ببرند و منظور آنها این نبوده است .
همچنین طبق ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی ، مدت ازدواج موقت باید کاملاً معین شود . یعنی باید مدت طوری باشد که هیچ گونه ابهامی نداشته باشد و ابتدا و انتهای زمان ازدواج موقت و صیغه کاملاً معین باشد حتی اگر مدت کم باشد ؛ مانند یک روز یا یک ساعت و یا مدت ازدواج موقت طولانی باشد مانند سی و چهل سال .
هرگاه در ازدواج موقت ، مدت ذکر شود اما ابتدا و انتهای آن معین نشود ، ابتدای آن از زمان عقد می باشد .
برخی از حقوقدانان اظهار می دارند ، ابتدای مدت ازدواج موقت ، باید پیوسته به زمان انعقاد موقت باشد و نباید جدای از آن باشد و به نظر می رسد این نظر صحیح تر باشد .
ایجاب و قبول ازدواج موقت
ایجاب : اعلام قصد ازدواج موقت ، گوینده با مخاطب خود .
قبول : اعلام پذیرش آن امر است .
ایجاب عموماً از طرف زن و قبول از طرف مرد می باشد .
توالی ایجاب و قبول : طبق ماده ۱۰۶۵ قانون مدنی ، توالی عرفی ایجاب و قبول شرط صحت و درستی عقد است . یعنی قبول باید در زمانی گفته شود که عرف آن را متوالی و مربوط به ایجاب بداند .
برای اینکه اراده هر دو طرف در نظر عرف و روال مربوط به هم باشد و فاصله بین ایجاب و قبول امکان توافق واقعی زوجین را بر هم نزند .
ایجاب و قبول توسط ولی در ازدواج موقت
طبق ماده ۱۰۶۳ قانون مدنی ، ایجاب و قبول ممکن است از طرف خود مرد و زن صادر شود و یا از طرف اشخاصی که قانوناً حق عقد دارند .
براساس ماده ۱۰۷۱ قانون مدنی ، منظور از اشخاصی که قانوناً حق عقد دارند ، موردی است که ازدواج موقت توسط ولی انجام می شود و این ماده نمی خواهد مورد وکالت را بیان کند . تعیین زن و شوهر به طوری که برای هیچ یک از طرفین در شخص طرف دیگر شبهه نباشد شرط صحت و درستی نکاح و ازدواج است .
شرایط ازدواج موقت
* در ازدواج موقت یا صیغه ، رضایت طرفین و خواندن صیغه کافی است و نوشتن و شاهد گرفتن ضروری نیست .
* خود زن و مرد می توانند صیغه عقد موقت را بخوانند . ابتدا مدت عقد و میزان مهریه را معین کنند و بعد صیغه عقد موقت را بخوانند . اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است . اما باید لفظی را بگویند که معنی زَوَّجْتُ و قَبِلْتُ را بفهماند .
* کسی که صیغه را می خواند باید بالغ و عاقل باشد .
* دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است ، یعنی مصلحت خود را تشخیص می دهد ، اگر بخواهد شوهر کند چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد ، ولی اگر باکره و دوشیزه نباشد در صورتی که بکارتش به وسیله شوهر کردن از بین رفته باشد اجازه ولی لازم نیست .
* عقد موقت طلاق ندارد ، بلکه جدا شدن زن و مرد به واسطه تمام شدن مدت عقد و یا بخشیدن مدت باقیمانده از سوی مرد می باشد.
* همچنین زن هنگامی که می خواهد به عقد موقت مردی در آید ، اگر قبلاً در عقد دیگری بوده و طلاق گرفته یا مدت عقد موقتش تمام شده ، مدت عده خود را نیز گذرانده باشد .
* زن در زمان اجرای عقد موقت ، در قید زناشویی کس دیگری در نیامده باشد .
* زمانی که زن در عقد دیگری بوده ، با مردی که قصد دارد در آینده با او ازدواج کند ، زنا نکرده باشد ؛ زیرا اگر مردی با زن شوهرداری زنا کند ، برای همیشه آن زن بر او حرام می شود .
شاید به مطالب زیر علاقه مند باشید :
۱ –مهریه چیست ؟
۲ – مهریه یا صداق چیست و انواع مهریه در اسلام ؟
۳ – تجاوز به عنف (زنای به عنف) چیست؟
ارسال دیدگاه